معرفی انواع بلاک چین

اگر نام بیت کوین را شنیده باشید، بدون شک با نام بلاک چین هم آشنایی دارید. بلاک چین یک تکنولوژی جدید است که بیت کوین بر پایه‌ی آن کار می‌کند. این تکنولوژی سال‌ها قبل از رمزارزها و ارزهای دیجیتال ارائه شده است؛ اما بیت کوین آن را به جهان معرفی و افراد زیادی را با ویژگی‌های آن آشنا کرد. با این حال، ارز دیجیتال تنها یکی از کاربردهای انواع شبکه های بلاک چین است. این فناوری نوظهور کارایی‌‌هایی بسیاری دارد و در زمینه‌های مختلف می‌توان از آن بهره برد. بر اساس نظرسنجی گارتنر در سال 2019، 60 درصد از مدیران انتظار دارند در سال های آینده بیشتر از بلاک چین در کار خود استفاده کنند. بر اساس این گزارش، انتظار می رود موارد استفاده از بلاک چین در سال های آینده رشد قابل توجهی را تجربه کنند. با این حال، انواع مختلفی از بلاک چین برای استفاده در شرایط مختلف مورد نیاز است.

بلاک چین چیست؟ 

به زبان ساده، بلاک چین یک نوع سیستم ثبت اطلاعات و گزارش است. تفاوت آن با سیستم‌های دیگر این است که اطلاعات ذخیره‌شده روی این نوع سیستم، میان همه اعضای یک شبکه به اشتراک گذاشته می‌شود. با استفاده از رمزنگاری و توزیع داده‌ها، امکان هک، حذف و دستکاری اطلاعات ثبت‌شده، تقریباً از بین می‌رود.

به‌طور کلی بلاک چین‌ها بر پایه‌‌ی سه رکن اساسی کار می‌کنند؛ تمرکز‌زدایی و توزیع اطلاعات، شفافیت و تغییرناپذیری. همچنین الگوریتم اجماع، ساز و کاری جدانشدنی از این فناوری است. با این حال، تکنولوژی بلاکچین فقط به یک شکل واحد ارائه نمی‌شود و انواع مختلفی دارد که هر‌ یک تفاوت‌هایی با نسخه‌ی اصلی دارند.

انواع شبکه های بلاک چین 

بلاکچین عمومی 

این نوع بلاکچین اولین نوع فناوری بلاک چین و خاستگاه ارزهای رمزنگاری شده مانند بیت کوین بود که به رایج شدن فناوری دفتر کل توزیع شده (DLT) کمک کرد و همچنین به مسائل متمرکزسازی از جمله امنیت و عدم شفافیت پرداخت. DLT اطلاعات را در یک مکان ذخیره نمی کند، بلکه آن را در یک شبکه همتا به همتا توزیع می کند. ماهیت غیرمتمرکز آن به روشی برای اعتبارسنجی داده ها نیاز دارد. این روش یک الگوریتم اجماع است که به وسیله آن شرکت کنندگان در بلاکچین درباره وضعیت فعلی دفتر کل به توافق یا توافق می رسند. اطلاعات تمام تراکنش‌ها، معاملات، تبادلات و قراردادها در بستر این نوع از انواع بلاکچین برای همه قابل رؤیت است. تمام تصمیم‌گیری‌ها در بستر این سیستم از طریق ساز و کار اجماع صورت می‌گیرد.

یکی از مزایای بلاکچین های عمومی این است که کاملاً مستقل از سازمان ها هستند. بنابراین اگر سازمانی که آن را راه‌اندازی کرده از کار بیفتد، بلاک چین عمومی همچنان می‌تواند کار کند تا زمانی که هنوز رایانه‌هایی به آن متصل هستند. یکی دیگر از مزایای بلاک چین های عمومی، شفافیت شبکه است. در واقع، بلاک چین های عمومی تا زمانی که کاربران پروتکل ها و رویه های امنیتی را به دقت دنبال کنند، عمدتاً امن هستند.

بلاکچین خصوصی 

این بلاکچین در سازمان‌های دولتی یا شرکت‌های خصوصی برای ثبت اطلاعات استفاده می‌شود. بلاکچین خصوصی (Private Blockchain) ویژگی عدم تمرکز را ندارد و به‌صورت متمرکز توسط یک مسئول واحد اداره می‌شود. کاربردهای بلاک چین خصوصی معمولا در یک شرکت یا سازمان می باشد.  سرعت بلاک چین‌های خصوصی، آن‌ها را برای مواردی کاربردی می‌کند که بلاکچین از نظر رمزنگاری ایمن باشد، اما نهاد کنترل ‌کننده نمی‌خواهد اطلاعات در دسترس عموم قرار گیرد. برای مثال، شرکت‌ها ممکن است استفاده از فناوری بلاکچین را انتخاب کنند و در عین حال مزیت رقابتی خود را به اشخاص ثالث واگذار نکنند؛ آنها می‌توانند از بلاکچین‌های خصوصی برای مدیریت و حسابرسی استفاده کنند. موارد استفاده دیگر برای این نوع بلاکچین شامل مدیریت زنجیره تامین، مالکیت دارایی و رای گیری داخلی می‌باشد. از مهمترین مزایای بلاکچین خصوصی، قابلیت تنظیم سطوح امنیتی و سرعت بالای آن نسبت به بلاکچین عمومی است.

بلاکچین کنسرسیوم 

بلاکچین کنسرسیوم (Consortium Blockchain) نیمه غیر‌متمرکز است. این بلاکچین‌‌ها زمانی بسیار کاربردی هستند که چند سازمان یا شرکت، قصد شراکت و همکاری با یکدیگر را دارند. آن‌‌ها می‌توانند در این بستر یک فضای مشترک ایجاد کنند و به‌راحتی اطلاعات را در امنیت کامل با یکدیگر به اشتراک بگذارند. به‌طور کلی اختیارات، وظایف و همه‌ی قوانین الگوریتم اجماع در بلاکچین کنسرسیومی میان نودها متفاوت است و با توجه به صلاح‌دید رؤسای گروه مشخص می‌شود.

بلاکچین هیبریدی 

نوعی فناوری بلاک چین که عناصر یک بلاکچین خصوصی و عمومی را ترکیب می کند. این به سازمان‌ها اجازه می‌دهد تا یک سیستم مبتنی بر مجوز خصوصی را در کنار یک سیستم عمومی و بدون مجوز اجرا کنند و به آن‌ها اجازه می‌دهد تا کنترل کنند چه کسی به داده‌های ذخیره‌شده در بلاک چین دسترسی دارد. به طور معمول، تراکنش‌ها و سوابق در بلاک چین هیبریدی اعلام نمی‌شوند، اما در صورت لزوم، مانند اجازه دسترسی از طریق قرارداد هوشمند، می‌توان آنها را تأیید کرد. اطلاعات محرمانه در شبکه نگهداری می شود اما همچنان می توان آنها را تأیید کرد. یکی از مزایای اصلی بلاک چین هیبریدی این است که از آنجایی که در یک اکوسیستم بسته عمل می کند، هکرهای خارجی نمی توانند حمله 51 درصدی را به شبکه انجام دهند.

در این مقاله انواع مختلف بلاکچین معرفی شد . بررسی این موضوع که کدام یک از انواع بلاکچین مناسب چه کسانی و برترین نوع این فناوری کدام است؛ کاری دشوار و تا حدودی غیر‌ممکن است. هر یک از بلاکچین‌‌های خصوصی، عمومی، هیبرید و کنسرسیوم، با توجه به نوع فعالیت‌ مجموعه‌ها و افراد مختلف می‌تواند برای آن‌ها کارایی داشته باشد.